Dioptaas
|
|
Naam | Dioptaas |
| Kleur | Groen | |
| Klasse | Silicaten | |
| Hardheid | 5,0 | |
| Vindplaats | Onbekend | |
| Aankoopplaats | Nederland, Groesbeek, jaarmarkt | |
| Aankoopdatum | Onbekend | |
| Verkoper | Onbekend |
Dioptaas is een vurige edelsteen. Het is zeldzaam en erg kostbaar, hoewel het hard genoeg is om te worden gedragen als sieraad. Het groen van dioptaas is soms zo intens, dat het de prachtige schittering van de edelsteen zelfs nog overstemt. De beste exemplaren kunnen soms voor smaragd worden aangezien.
Dioptaas is een doorzichtige edelsteen. De naam ervan komt van het Griekse ‘dia’ (door) en ‘optas’ (zichtbaar). Dioptaas is niet hard genoeg om tot siervoorwerp of in juwelen te worden verwerkt. Toch wordt het soms geslepen om de beste lichtval in de edelsteen naar boven te halen. Het wordt meestal als briljant, met facetten of als cabochon geslepen en de vlakken van het paviljoen en de kroon worden gewoonlijk onder een hoek van 40 graden geslepen. Dioptaas ziet er heel mooi uit als het op deze manier wordt behandeld. Sommige exemplaren kunnen verschillende kleuren vertonen, afhankelijk van de hoek waaronder ze bekeken worden. Dit effect staat bekend onder de naam zwak dichroïsme. Door de steen te slijpen komt dit effect goed uit. Slijpen blijft echter de uitzondering, want dioptaas is zo bros, dat slijpen meer moeite kosten dan het waard is. Bovendien is de meeste dioptaas al mooi genoeg van zichzelf.
Meestal wordt dioptaas ingedeeld als ‘edelsteen in ruwe vorm’ in plaats van als edelsteen. Dit betekent dat dioptaas er in grote groepen van kristallen beter uitziet, dan in de wel erg kleine individuele kristallen waaruit het bestaat. Dergelijke grote groepen kunnen heel duur zijn. De enkelvoudige dioptaaskristallen kun je in veel winkels vrij goedkoop aanschaffen. Het groen in sommige stukken dioptaas kan zo intens zijn, dat het lijkt of de kristallen hun doorzichtigheid zijn verloren en opaak zijn.
Dioptaas moet voorzichtig behandeld worden, omdat het heel makkelijk splintert. Het mag nooit in contact komen met zoutzuur, salpeterzuur of vloeibare ammoniak, omdat het in deze stoffen oplost. Dioptaas wordt vaak aangetroffen in een basis van calciet. De calciet kun je met azijnzuur verwijderen zonder dat de edelsteen daarbij schade oploopt. Gewone keukenazijn is meestal sterk genoeg om onzuiverheden in je stukken schoon te maken. Vaak kom je met gedestilleerd water al een heel eind en heb je helemaal geen zuur nodig.
Dioptaas is geen edelsteen die algemeen voorkomt. Het wordt gevonden in delen van koperaders die blootgesteld zijn geweest aan lucht of koud water en in sommige holten en spleten die dit soort gesteente omringen. Het wordt meestal samen gevonden met de mineralen azuriet, calciet, cerussiet, chrysokol, limoniet of wulfeniet. Historisch gezien was de beroemdste bron van dioptaas Altyn-Tube in Kirgizische steppen van Kazachstan. Exemplaren die hier werden gewonnen, werden ten onrechte gedetermineerd als smaragden en naar het hof van de Russische Tsaren in St. Petersburg gestuurd. Pas aan het begin van de negentiende eeuw realiseerde men zich dat er een fout was gemaakt. Verdere dioptaasafzettingen van belang zijn gevonden bij Tsumeb in Namibië en bij Soda Lake Mountain in San Bernadino County, Californië, VS. In andere delen van de wereld zijn er afzettingen van dioptaas gevonden in Copiapó in Chili en in mindouli in Kongo. Dioptaas dat wordt gewonnen uit de Mammoth Mine bij Tiger in Arizona, VS wordt meestal samen met cerussiet en oranje wulfeniet aangetroffen.
Bron: Schatten van de Aarde